به گزارش گروه بین‌الملل «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ منطقه شمال غرب سوریه و استان‌های حلب و ادلب در نزدیکی مرز ترکیه، بعد از پنج سال مجدداً آبستن رویداد‌هایی پیچیده است؛ حوادثی که از سحرگاه چهارشنبه، با شروع حرکت زمینی گروه‌های سلفی زیر چتر «هیئت تحریرالشام» به سمت شهر ۲ میلیون نفری حلب کلید خورده است. تروریست‌های تحریرالشام که ظاهراً از خلأ درگیری مقاومت در جنگ لبنان و غزه بهره می‌برند، ظرف ۶۰ ساعت بخش‌های قابل‌توجهی از استان حلب را تحت کنترل گرفتند. غروب دیروز منابع خبری از سقوط شهر حلب به دست سلفی‌ها خبر دادند.
توافق آتش‌بس غیرمستقیمی که سال ۲۰۲۰ بین هیئت تحریرالشام و دولت سوریه در ادلب پا گرفت، روز چهارشنبه با شروع عملیات نسبتاً بزرگ سلفی‌های سوریه بی‌اثر شد؛ حمله‌ای که سحرگاه چهارشنبه همزمان با آتش‌بس رژیم صهیونیستی با حزب‌الله، با حرکت نیرو‌های زیر چتر تحریرالشام به سمت حلب، دولت سوریه را یک بار دیگر با چالشی قابل‌توجه روبه‌رو کرد.
«هیئت تحریرالشام» یک گروه مرکب از سلفی‌های مخالف دولت بشار اسد، از جمله جبهه فتح شام (جبهه النصره سابق)، جنبش نورالدین زنکی، لواءالحق، جبهه انصارالدین و جیش السنه و چندین گروه کوچک و بزرگ دیگر است که در ژانویه ۲۰۱۷ با هم ترکیب شدند. این گروه‌ها، در مارس ۲۰۲۰، به توافق بین ایران، روسیه و ترکیه موسوم به توافق آستانه برای ایجاد منطقه کاهش تنش تن دادند و به این ترتیب یک دوره حدوداً پنج‌ساله از آتش‌بس در استان‌های حلب و ادلب به وجود آمد. توافق ۲۰۲۰ که ترکیه در آن حضور داشت، باعث جلوگیری از بازپس‌گیری ادلب توسط نیرو‌های بشار اسد شد و آن را به آتش زیر خاکستری تبدیل کرد که حالا مجدداً شعله‌ور شده است.
ایران و روسیه در توافق سال ۲۰۲۰ به عنوان ضامن توافق از طرف دولت سوریه بودند و دولت ترکیه به ریاست جمهوری رجب طیب اردوغان نیز به عنوان ضامن پایبندی گروه‌های سلفی به این توافق عمل کردند، هرچند دولت ترکیه هیچ‌گاه خود را رسماً «ضامن» از طرف سلفی‌ها ننامید. حالا قریب به پنج سال بعد از این توافق، به نظر می‌رسد سلفی‌های مستقر در شمال غرب سوریه که عمدتاً در ادلب مستقر هستند، تحت شرایط جدیدی که ۱۴ ماه جنگ در غزه و ۶۶ روز جنگ حزب‌الله با اسرائیل به وجود آورده، ترتیبات امنیتی قبلی در سوریه را به چالش کشیده‌اند و در یک عملیات غافلگیرانه، در حال حرکت به سمت حلب هستند.
هرچند برخی با اشاره به تجدید قوای گروه‌های سلفی در ادلب که طی هفته‌های اخیر حملات هوایی مشترک روس‌ها و سوری‌ها را به دنبال داشت، می‌گویند که درباره عملیات تحریرالشام هشدار داده شده، ولی گستردگی عملیات جدید هیئت تحریرالشام تا حد زیادی غافلگیرکننده به نظر می‌رسد؛ رویدادی که برخی آن را با سقوط موصل عراق به دست داعش نیز مقایسه کرده‌اند.
سقوط و بازپس‌گیری
هزاران سلفی که گفته می‌شود شمار زیادی از آنها ازبک هستند، با سرعتی قابل‌توجه، در بخش‌هایی از استان حلب در شمال غربی سوریه پیشروی کرده‌اند و توانسته‌اند بخش‌های قابل‌توجهی از آن را تحت کنترل بگیرند. غروب دیروز همچنین منابع خبری از سقوط شهر حلب به دست سلفی‌ها خبر دادند. هنوز گزارش دقیقی از میزان پیشروی هیئت تحریرالشام وجود ندارد، ولی گفته می‌شود که تروریست‌ها از دو محور حلب الجدیده و ضاحیه‌الاسد درحال حمله به حلب هستند. برخی گزارش‌ها از سقوط شهر خان‌العسل خبر دادند. همچنین منابع وابسته به مخالفان سوری مدعی شدند که بر مناطق دیگری از جمله خان‌طومان مسلط شده‌اند. تلویزیون سوریه گزارش کرد که گروه‌های تروریستی مناطق مسکونی نبل و الزهراء را در حومه شمالی حلب هدف حملات خمپاره‌ای قرار دادند.
رامی عبدالرحمان، رئیس دیده‌بان حقوق بشر سوریه در گفتگو با خبرگزاری فرانسه ادعا کرد که بیش از ۵۰ روستا و شهرک در مناطق حلب و ادلب تحت کنترل هیئت تحریرالشام و گروه‌های متحد آن قرار گرفته‌اند رسانه‌های نزدیک به تحریرالشام نیز ادعا کرده‌اند که در حلب ما با هیچ مقاومتی از سوی ارتش سوریه مواجه نیستیم ولی عصر دیروز گزارش‌هایی درباره بازپس‌گیری خان‌العسل و برافراستن مجدد پرچم سوریه در مرکز آن منتشر شد، شهری مهم که گفته می‌شود کلید شهر حلب به حساب می‌آید. یکی از منابع نظامی سلفی‌ها به عرب پست گفته که پیشروی به سمت جاده بین‌المللی (M۵) است که استان حلب را به دمشق متصل می‌کند و قطع آن، شهر حلب را در محاصره قرار می‌دهد. فرماندهی کل ارتش و نیرو‌های مسلح سوریه در بیانیه‌ای درباره آخرین وضعیت میدانی جبهه‌های حومه حلب و ادلب اعلام کرد که نیرو‌های مسلح فعال سوری در جبهه‌های حومه حلب و ادلب به مقابله با حمله گسترده گروه‌های تروریستی مسلح تحت عنوان جبهه تروریستی النصره ادامه می‌دهند.
هرچند، بخش‌هایی از این گروه‌های تروریستی در حملات خود از انواع سلاح‌های سنگین و متوسط و پهپاد استفاده می‌کنند و بر گروه‌های بزرگی از تروریست‌های مسلح خارجی تکیه می‌کنند، اما نیرو‌های مسلح سوریه توانستند تلفات و خسارت‌های سنگین به این گروه‌ها وارد کنند که در نتیجه آن صد‌ها تروریست به هلاکت رسیده یا زخمی شدند. منابع دیگر از جمله بی‌بی‌سی تعداد تلفات دو طرف را تا ۲۴۰ نفر نیز گزارش کرده‌اند. گزارش‌های مختلفی درباره حمایت دولت ترکیه از رویداد‌های جاری در شمال غرب سوریه منتشر شده است، به خصوص که اخیراً هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه بشار اسد را متهم کرد که برای راه‌حل صلح در سوریه آمادگی ندارد و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه نیز از مسکو خواست دمشق را برای عادی‌سازی روابط با آنکارا تحت فشار قرار دهد. برخی منابع نیز می‌گویند در فضای جنگی روسیه و اوکراین، برخی افسران اوکراینی هم در آموزش سلفی‌ها در سوریه نقش داشته‌اند.
حمایت تهران و مسکو
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ظهر جمعه در تماس تلفنی با «بسام صباغ» وزیر امور خارجه جمهوری عربی سوریه، در مورد آخرین تحولات سوریه و منطقه رایزنی و تبادل‌نظر کرد و فعال شدن مجدد گروه‌های تروریستی در سوریه را طراحی امریکایی- صهیونیستی متعاقب شکست‌های رژیم صهیونیستی از مقاومت در لبنان و فلسطین خواند.
وزیر خارجه سوریه نیز گزارشی از وضعیت میدانی در منطقه شمال این کشور پس از حملات گروه‌های تروریستی ارائه و تأکید کرد که دولت و ملت سوریه با تمام توان در برابر حملات گروه‌های تروریستی ایستاده و همچون گذشته تروریست‌ها و حامیان آنها را در رسیدن به اهداف شیطانی‌شان ناکام خواهد گذاشت. سخنگوی کرملین، وضعیت حلب را تجاوز به حاکمیت سوریه خوانده و گفته که ما از اینکه مقامات این کشور به سرعت نظم را به این منطقه بازگردانند و نظم را برقرار کنند، حمایت می‌کنیم. روس‌ها از روز اول پیشروی تروریست‌ها در حلب، حملات هوایی هرچند محدود علیه آنها در نقاط مختلف را شروع کرده‌اند که به نظر می‌رسد این حملات هوایی از دیروز گسترده‌تر شده است. وزارت دفاع سوریه نیز از بمباران مواضع و مراکز تجمع تروریست‌ها در غرب شهر حلب خبر داد.
گزارش از محمد جهاد
